Akoestiek in kerken; een kenmerkende galm

De akoestiek in een kerk verbeteren
Enkele maanden geleden hebben wij akoestische materialen geleverd voor het dempen van nagalm in een ruimte die bekend staat om zijn kenmerkende akoestiek: een kerk. Het verbeteren van de akoestiek in deze ruimte is van een aantal factoren afhankelijk. Wij hebben deze factoren in kaart gebracht.

Het geluidsprobleem: teveel galm in een kerk
Eén van de weinige plaatsen waar een bepaalde mate van galm gewenst is, is in een kerk of gebedsruimte. Dankzij goed afgewogen galm (en spreektempo) reikt de stem van de voorganger van een dienst redelijk ver de ruimte in. Dit principe kent men al van voor de middeleeuwen toen de eerste kathedralen werden gebouwd. Er werd toen al rekening gehouden met de juiste akoestiek. Een goede kerkakoestiek geeft een volle klank aan stemgeluid. Dit betekent dat er wel wat galm in de ruimte is, maar geen echo. Het verschil tussen galm en echo is dat met galm een holle klank ontstaat, terwijl bij een echo klanken dubbel gaan klinken. Denk bijvoorbeeld aan een tunnel. Teveel galm zorgt ervoor dat de verstaanbaarheid van mensen in een ruimte slechter wordt. Vooral mensen met een minder goed gehoor hebben hier last van. Dit geluidsprobleem is een veelvoorkomende klacht in kerken. Ook als de kerk een andere functie krijgt, zoals bijvoorbeeld een ombouw tot vergaderruimte, dient de akoestiek aangepakt te worden.

De juiste oplossing voor het verbeteren van de kerkakoestiek
Door het plaatsen van geluidsabsorberende materialen kan de nagalm in een ruimte worden verminderd. Voor het bepalen van de juiste hoeveelheid materialen en de juiste plaatsing raden wij u aan om de klachten over de akoestiek te inventariseren. U dient deze vragen te kunnen beantwoorden:

• Van wie komen de klachten? Is dat de organist, het koor, de voorganger of de bezoekers van de kerk?
• Voor welke doeleinden wordt de ruimte (het vaakst) gebruikt? Wilt u voornamelijk de verstaanbaarheid van de voorganger verbeteren of wilt u dat de muziek beter gaat klinken? Krijgt de ruimte een nieuwe functie, zoals ombouw tot een kantoorruimte of vergaderruimte?
• Komen de klachten voor bij een gevulde of bij een lege kerk? Bij een lege kerk zal er meer galm zijn dan bij een volle kerk.
• Wat is uw budget? Wellicht is het budget niet toereikend voor een nagalmmeting of advies op locatie. Dit hoeft geen probleem te zijn, maar het kan hierdoor voorkomen dat het geluidsprobleem in fases wordt opgelost door telkens meer materiaal te plaatsen of te testen met de plaatsing ervan.

Stelregel: als de akoestiek slecht is terwijl de zaal gevuld is dan kunt u ervan uitgaan dat er nog minimaal 50% van het vloeroppervlak aan absorptiemateriaal aan de ruimte dient te worden toegevoegd. Dus heeft uw ruimte een vloeroppervlak van 100 m² dan voegt u, verspreid door de ruimte, 50 m² aan absorptiematerialen aan de ruimte toe. Het plafond en de wand tegenover de preekstoel of het podium zijn de plaatsen waar de eerste geluidsreflecties plaatsvinden. Dit zijn de zogenaamde ‘galmhotspots’. Begin met het voorzien van deze vlakken van geluidsabsorptie.

In ons assortiment vindt u verschillende akoestische materialen die geschikt zijn om te verwerken in kerken, zoals aan het plafond of de wanden. U kient kiezen voor vlakke akoestische platen, mooi gevormde akoestische panelen met piramide-, nop- of facetrand, baffles of een combinatie van producten.

Praktijkvoorbeeld: verbeterde akoestiek in de Koningskerk in Langerak
In dit praktijkvoorbeeld is er gekozen voor het plaatsen van vlakke, witte Flamex Basic platen aan het plafond. Het voordeel van deze platen is dat ze tegen het witte plafond nauwelijks opvallen. Het verwerken ging dankzij de Stauf Extreme Tack lijm ook erg makkelijk. Er is gekozen om 70% van het plafond te voorzien van Flamex Basic platen van ieder 1200 x 1000 mm en 25 mm dik. Deze platen zijn effectief in het absorberen van geluid in het midden- en vooral hoog-frequente gebied. In dit frequentiegebied komen geluiden zoals gekuch, stemgeluid, schuiven van stoelen en tikkende hakken voor.  

Beperkt het geluidsprobleem zich niet alleen tot een flutterecho (een metaalachtige naklank), maar heeft het hele geluidspectrum een lange nagalm tijd? In dit geval raden wij u aan om producten met een minimum dikte van 40 mm toe te passen. Deze dikte heeft, afhankelijk van het product, een gemiddelde absorptiewaarde (absorptiecoëfficient / αw) van rond de 0.65. Producten met deze αw waarde zijn geschikt voor situaties waarin een breed inzetbare oplossing gewenst is, zoals in kerken waar naast kerkdiensten ook koren of muziekbands optreden. Als de kerk tijdens deze activiteiten vol is en de klachten over de akoestiek aanhouden raden wij u aan om 50 tot 60% procent van het vloeroppervlak aan absorberende materialen met een minimale dikte van 40 mm te plaatsen. 

Vragen over ruimte en zaal akoestiek? 
Heeft u nog vragen over dit onderwerp of de toegepaste materialen? Neemt u dan gerust contact met ons op.